








Bộ tứ quý Tùng – Trúc – Cúc – Mai thể hiện sự luân chuyển của bốn mùa xuân – hạ – thu – đông. Sự luân chuyển này vừa đem lại may mắn cho con người, vừa là sự hi vọng. Ứớc mong về sự suôn sẻ và thịnh vượng trong cuộc sống.
Cây Tùng trong bộ tranh tứ quý đại diện cho mùa đông. Cây Tùng với sức sống dẻo dai, bền bỉ mọc trên những mỏm núi cao chênh vênh, đất đai cằn cỗi. Chịu biết bao sương gió, bão tuyết mà vẫn sống hiên ngang.
Nguyễn Trãi từng có câu thơ về Tùng:
“Cội rễ buồn, đời chẳng động
Tuyết sương thấy đã đặng nhiều ngày”
Cây Tùng được coi là đại diện cho sức sống trường thọ, khí tiết của bậc trượng phu. Ngoài ra, Tùng còn có khả năng xua đuổi ma quỷ, trừ tà nên cũng mang lại sự bình yên, an lành cho con người.
“Cứ mỗi mùa thu sang
Hoa cúc lại nở vàng
Ngoài vườn hoa thơm ngát
Ong bướm bay rộn ràng”
Như vậy có thể thấy ràng hoa cúc nở vào mùa thu. Hoa cúc là một trong bốn loài hoa quyền quý trong văn hóa Trung Quốc, tượng trưng cho sự trường thọ, phúc lộc dồi dào. Hoa cúc cũng đại diện cho chí quân tử, có lẽ mọi người đều biết rằng hoa cúc có thể tàn úa. Nhưng không hề rụng, nó chỉ héo rũ trên thân của nó mà thôi.
Ở Việt Nam trúc là một loại cây thuộc họ tre, người chơi cây cảnh thường chơi Trúc quân tử. Tuy nhiên trong tiếng Hán thì Trúc chỉ tất cả các loài tre nói chung. Tre (Trúc) cũng là một loài cây có sức sống mãnh liệt, dù được trồng ở những nơi khô cằn vẫn vươn lên ngay thẳng. Dù có đốt thành than cũng vẫn ngay thẳng không hề cong gãy.
Trong bộ tranh tứ quý, hình ảnh cây Tre (Trúc) tượng trưng cho sức sống mạnh mẽ, trường thọ. Và là biểu tượng của tính kiên cường, vượt qua khó khăn, nghịch cảnh. Tre (Trúc) còn có vô vàn ý nghĩa đối với con người Việt Nam chúng ta “tre xanh giúp người dân làm nhà dựng cửa. Vỡ ruộng khai hoang, tre ăn ở với người đời đời kiếp kiếp” (trích Tre Việt Nam, Thép Mới).
Cứ mỗi dịp Tết đến xuân về, người người nhà nhà cùng nhau sắm sửa, và không thể thiếu đó là một cành Mai (Miền Bắc là Đào). Hoa mai chính là biểu tượng của mùa xuân. Cao Bá Quát từng nói: “Cả đời chỉ cúi đầu trước hoa Mai” (Nhất sinh đê thủ bái hoa Mai). Bởi vì hoa Mai là một loài hoa tuy mong manh nhưng lại có một sức sống vô cùng mãnh liệt, vượt qua một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt để rồi nảy nụ đơm bông và bung năm cánh đẹp đẽ khi xuân vừa sang mang lại sự giàu sang, tài lộc, tình cảm ấm áp.
Cũng như những loài cây trên, Mai cũng là biểu tượng cho sự cao thượng, kiêu dũng và nhẫn nại.